Türk Düğün Gelenekleri
Anadolu, tarih boyunca pek çok kültüre ev sahipliği yapmıştır. Coğrafi konumu nedeniyle pek çok bölgeden zamanla göç almıştır. İster istemez hepimize farklı gelenek ve görenekleri benimseyen insanlarla bir arada yaşamayı ve bizimkinden farklı gelenek ve göreneğe sahip insanlara saygı duymayı öğretmiştir.
Geçmişte insanlar genelde kendi köylerinden ve hemşehrilerinden gelin almayı veya gelin vermeyi uygun görürken, günümüzde gelişen teknoloji ve yaşam koşullarının da etkisiyle farklı coğrafyalardan insanların evlenmelerinin önü açılmıştır. Haliyle bu durum kültürel zenginliğimiz arttırmıştır. Artık pek çoğumuz birbirimizin gelenek ve göreneğine aşinayız. Bu konuda da birbirimize karşı saygı duymak zorundayız.
Sevgi bir tercihken, saygı zorunluluktur.
Anadolunun bu zenginliği bize ortak bir kültür kazandırmıştır. Yazımızda her yörenin tek tek adetini paylaşmayacağız. Malum bu saymakla bitmez. Üstelik pek çoğu artık uygulanmıyor bile. Örneğin Trakya Bölgesi’nde kız istemeye 3 kere gidilirmiş. Artık bunu uygulayan insanların sayısı yok denecek kadar az. Gençlerde bunlara artık sıcak bakmıyor.
Kız İsteme Geleneği
Türkiye’de yaşayan veya bu kültürü yurtdışına taşıyan herkesin bildiği üzere, Batı’dan farklı olarak bizlerde kız isteme töreni düzenlenir. Kız isteme töreni ne zaman ve nasıl yapılır? diye merak edebilirsiniz. Evlilik kararı alan çiftlerin bu kararı ailelerine açıklamasının ardından uygun bulunursa, münasip bir zamanda erkek tarafı kız tarafınız aile büyüklerinin de katıldığı bir görüşmeye icabet eder. Bu törene giderken erkek tarafının kız isteme çikolatası ve kız isteme çiçeği ile ziyaret etmesi gerekir.
Kız isteme merasimi sırasında damat adayına damat kahvesi ikram edilir. İçerisine azcık tuz koyulur. Damat kahvesi fincanı için kişiye özel olarak hazırlamış olduğumuz ürünlerimizi inceleyebilirsiniz.
Beyefendi tuzlu kahveyi içtikten sonra erkek tarafının büyüğü “Allah’ın emri peygamberin kavliyle kızınızı oğlumuza istiyoruz” diye sorar. Kız tarafının büyüğü ise vereceği olumlu yanıtla, evlilik için gerekli izni vermiş olur. Kahveye neden tuz atılır? veya “tuzlu kahvenin hikayesi nedir” diye merak ediyorsanız. Tuzlu kahve geleneği isimli yazımızı okuyabilirsiniz.
Söz Nişan Organizasyonu
Kimi çiftler kız isteme töreni sonrası hemen söz organizasyonu düzenlerken, kimi çiftler bunu farklı bir tarihte düzenleyebilir. Hatta söz nişan organizasyonu birlikte de yapılabilmektedir. “Söz organizasyonu nasıl düzenlenir?” diye merak edebilirsiniz. Bu organizasyonu isteme ile birlikte veya evinizde/mekanda yaparken söz masası hazırlamak gerekir. Bunun için söz organizasyonu malzemeleri tedarik etmelisiniz. İhtiyacınız olan şeyler ise:
- Söz nişan masası süslemeleri (Masa seti)
- Pleksi isimlik
- Söz nişan hediyelikleri
- Duvar süslemeleri
- Söz nişan tepsisi
- Kapı süsü
Söz nişan organizasyonu sırasında bir masa hazırlığı yapılır. Bu masa jardinyer, vazo, şamdan ve pastalıktan oluşan bir masa setiyle süslenir. Ardından vazolara çiçekler ve şamdanlara mumlar eklenir. Pleksi isimlik güzelce yerleştirilir. Söz nişan için pasta ve hediyelikler (nikah şekeri) masaya koyulur. Duvar veya perdeye duvar süsleri yapıştırılır. Organizasyonun düzenleneceği evin kapısına kapı süsü yerleştirilir.
Kız isteme töreninin ardından düzenlenen bu organizasyon da çiftler için hayırlı duaları edilir. Nasihatlar verilir ve kurdele kesme törenine geçilir. Yüzükler söz nişan tepsisi üzerinde getirilir ve birbirlerine kırmızı kurdeleyle bağlıdır. Bu kurdeleyi kesmek üzere -iki taraftan da olabilir- bir büyük çıkar. Güzel bir konuşma yapar ve kurdeleyi keser. Genelde kurdeleyi kesen kişi “Makas kesmiyor” diye şaka yapar. Bu esnada damat beyin ufakta olsa bir bahşiş atması beklenir. Kurdelenin kesilmesinin ardından çiftler sözlü/nişanlı kabul edilir. Ardından çiftlere takı takılması münasip olur. Söz nişan organizasyonu öncesinde veya sonrasında karşılıklı olarak bohçalar verilir.
Kına Gecesi
Nişanlanan çiftler evlilik öncesi kına gecesi düzenlerler. Kızın ailesi tarafından organize edilen kına gecesinde damat bey eksiklikleri tamamlamaya çalışır. Bir mekanda, evde hatta uygun bir alanda dahi bu eğlence düzenlenebilir. Genelde bu eğlenceye yalnızca kadınlar katılır. Gelin hanım parlak ve nakışlı bir bindallı giyer.
Eğlencenin bir kısmında damat bey içeri girer. Gelin hanım önünde dans ederek, bereket testisini kırar. Bu testinin içerisinde şeker, bakliyat, para vardır. Bunların nedeni ise bereket getireceğine inanılmasıdır. Testiyi kırmak ise nazardan korunacağına inanılmasından kaynaklanır. Gelin hanıma kına yakılacağı zaman kayınvalidesi gelinin avucuna altın koyar. Daha sonra kına yakılır ve el kapatılır. Gelinin çevresinde herkesin bildiği “Yüksek yüksek tepelere ev kurmasınlar” diye başlayan bir türkü söylenerek gelinin ağlatılması sağlanır. Ardından eğlenceye kaldığı yerden devam edilir. Bazı yörelerde damat beye de kına yakıldığını da belirtmeden etmeyelim.
Düğün
Anadolu’nun hangi bölgesinden olursanız olun, düğünlerin çok eğlenceli ve neşe dolu olduğuna şahitlik ederseniz. Ancak yine de düğün nasıl yapılır? veya düğün nasıl olur? diye soranlar olacaktır. Düğün, organizasyonun yapılacağı yere gidilmeden başlamıştır. Damat bey gelin hanımı kuaföre götürür. İşlem bittiğinde evine bırakır. Sonrasında bir konvoyla tekrar kız almaya gidilir. Gelin evinin önünde yöresel çalgılar çalınarak kız evden çıkarılır. Bu sırada havaya şeker, para, bakliyat yine bereketi arttıracağı inancıyla atılır. Ardından düğüne bir konvoy eşliğinde gidilir. Gelin ve damat kendileri için ayrılmış bölümde beklerken müzikler çalınır. Akabinde sahneye çıkan gelin ve damat kendileri için özel olan bir şarkıda dans ederler. Dans bittiğinde takı töreni başlar. Davetliler gelin ve damada hediyelerini verdikten sonra tekrar müzik başlar ve yöresel danslar edilir. Düğün bitiminde ise davetlilere hediyelik nikah şekeri dağıtılır.
Nikah
Evliliği resmi ve dini olarak gerçekleşmesi için nikah kıyılması gerekir. Her ne kadar resmi nikahı yeterli olduğu Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklansa da hala dini nikah ayrıca kıyılmaktadır. Dini nikah sırasında yine 2 çifte ihtiyaç vardır. Ancak her ikisinin de erkek olması gerekir. Damat bey gelin hanıma mehir vermesi istenir. Bu mehirin ne kadar olacağına o anda veya öncesinde karar verilir. Resmi ve dini nikah genelde düğünden önce yapılır. Eğer düğünden sonra vakit varsa dini nikah düğün sonrasında da kıyılabilir.
İletişim: